VONK

Tilburgs trots VONK speelt liefst 8 premières in A Songbook of Rare Feelings #2 – de eerste editie inspireerde het ensemble, onder aanvoering van artistiek leider Nicoline Soeter, er toe hier een doorlopende serie van te maken. Muziek en literatuur versmelten, associaties met verschillende genres kunnen ongehinderd naast elkaar bestaan. Drie tekstdichters (Lisanne van Aert, Liz Berry en Andrés Cerpa) schreven nieuwe songteksten met een rijkdom aan beelden en reflecties, steeds vanuit hetzelfde vertrekpunt: een rare feeling.

Iedere schrijver gaat anders om met het benaderen van zo’n zeldzame emotie. Waar de een meer afstand tot het gevoel creëert, vragen stelt, eromheen cirkelt als een dier om zijn prooi, weet de ander beelden op te roepen die direct voor een fysieke sensatie zorgen. Zelfs het ongrijpbare kan zo in muziek tot uiting komen. Ook de twee instrumentale songs werden overigens gebaseerd op een rare feeling.

Nicoline Soeter over In the woods of the poems: “Het gedicht van de Engelse schrijfster Liz Berry gaat over het ecologische zelf, over de plek waar je jezelf het meest vrij en het dichtst bij jezelf voelt. In eerste instantie dacht ze aan een bos, waar ze graag komt en veel over geschreven heeft, maar toen besefte ze dat bossen soms, voor een vrouw, ook een beangstigende of verontrustende plek kunnen zijn. Deze bossen en wilde landschappen bevinden zich dus eigenlijk vooral in haar verbeelding. Berry schreef een zogenaamd spiegelgedicht. Ik wilde de gespiegelde tekst en diens betekenis hoorbaar maken door eenvoudig te beginnen en eindigen, waarbij ik ervoor gekozen heb om de muziek niet letterlijk te spiegelen maar mijn eigen gevoelens van vrijheid toe te voegen.”

De muziek van de Iraanse componiste Aftab Darvishi is beïnvloed door de westerse en Iraanse cultuur. Het onderzoeken van vocale tradities inspireerde haar bij het ontdekken van haar eigen geluid en het samensmelten van deze achtergronden. “Werken met teksten van levende schrijvers is een unieke, inspirerende ervaring”, zegt ze. “De teksten zijn fris, eerlijk en puur, met individuele kenmerken die ik wilde weerspiegelen in de composities.”

Opvallend aan Naming our daughter van Ken Thomson (die ook klarinet speelt bij wereldberoemde ensembles als Bang On A Can Allstars, Anzû Quartet en punkband Gutbucket) is de verhalende vorm die hij koos. In het onderzoek naar nieuwe liedvormen in de projecten van VONK is zijn werk een mooi voorbeeld van de brede mogelijkheden. De muziek kent een ontwikkeling in verschillende delen, waardoor de gelaagdheid van Andrés Cerpa’s tekst (over twijfel en het uitstellen van een kinderwens) tot uitdrukking kan komen. Thomson’s instrumentale stuk verklankt, zoals de titel al zegt, dan weer de totale verrukking van een nachtelijke duik.

Ook Fog in the mouth of the mountain is een tekst van Cerpa, gebaseerd op een ervaring met social distancing tijdens de covidpandemie; je vrienden zien op een plek waar je voldoende afstand houdt en toch vrij kunt zijn. De puurheid en intensiteit van zo’n ontmoeting, de mistige omgeving van de bergen, het vervreemdende van dat moment. In de compositie van de Amerikaanse componist Christopher Cerrone voel je de kwetsbaarheid en intensiteit en zie je de plek op een prachtige manier voor je.

Celia Swart over Family History: “Gretig las ik in het begin alle zinnen tegelijkertijd, zo graag wilde ik weten waar de tekst over ging. Gaandeweg ben ik grondiger gaan lezen en ontwaarde ik een proces, terugkerende elementen, een soort drukkende emotie ook. Maar wie was toch die Golden trumpet boy waarover Lisanne schrijft? De compositie maakt een beweging van bijna stilstand tot losbreken en jezelf laten gaan. Daarom kwam al snel het idee dat de saxofoon moest gaan fungeren als de golden trumpet boy die uiteindelijk zijn stem mag laten horen en solerend los mag gaan. Mijn achtergrond in jazz kwam goed van pas.

Voor de vorm en structuur van de instrumentale song voelde ik de behoefte om een ballad te maken, als een behaaglijke jazzstandard. Ik heb die vroeger veel gespeeld, en wat ik altijd interessant vond is dat je het thema meestal herhaalt (waarna de solo’s starten). Dat leek mij hier ook een mooie vorm; na het eerste blokje kun je je vinger er nog niet op leggen, daarna volgt de aha-erlebnis.”

Sterre Konijn – zang
Tom Sanderman – saxofoons
Erwin Muller – klarinetten
Reggy van Bakel – slagwerk
Nicoline Soeter- compositie en artistieke leiding