Componistenportret: Cecilia Arditto & Ruud Roelofsen

In de nieuwe serie Componistenportretten duiken we diep in de haarvaten van hedendaagse componisten. Hun muziek en werkwijze staan centraal in concert, gesprek, en soms een werkcollege. Voor deze eerste editie stellen we ineens twee componisten voor (aan u en aan elkaar) die allebei gefixeerd zijn op klankonderzoek.

De van oorsprong Argentijnse maar al ruim twintig jaar in Nederland wonende Cecilia Arditto Delsoglio promoveert ogenschijnlijk alledaagse voorwerpen en afval tot nogal onalledaagse instrumenten. Deze aan de musique concrète schatplichtige wijze van musiceren leidt in het geval van La Madre del Río bijvoorbeeld tot een nieuwe adaptatie van een oud mythisch verhaal uit haar vaderland; de rivierenmoeder wordt sonisch tot leven gewekt. Een setje wijnglazen bootst de geluiden van een synthesizer na en steekt nogal af tegen de glissades uit de vibrafoon. Andere slagwerkinstrumenten worden door het letterlijke gebruik van water zodanig vervormd dat ze haast elektronisch gaan klinken.

Diezelfde illusie van quasi-elektronica kenmerkt ook Anthropology of Trash. De titel is afkomstig uit de zogenaamde Dingtheorie, een tak van kritische theorie die zich richt op interacties tussen mens en object in culturele uitingen. Het netjes gescheiden afval vindt zijn weg terug naar verschillende geledingen binnen de compositie (textiel, papier, glas, plastic en metaal) die steeds worden verrijkt met de meer menselijke component van de fluit. Arditto Delsoglio schept er hoorbaar genoegen in om dit ratjetoe aan objecten te vereeuwigen in haar compositie.

Het onconventionele Surface Studies van Ruud Roelofsen stelt alle acht musici in staat om een volstrekt persoonlijke bijdrage te leveren, waardoor iedere uitvoering van het werk uniek is. De bladmuziek bestaat niet uit traditionele notenbalken, maar uit een reeks instructies die betrekking hebben op bepaalde bewegingen. Elk van de musici is vrij in de keuze voor oppervlakte en het te gebruiken materiaal waarmee dat bewerkt wordt. Roelofsen trachtte een werk te maken waarbij de spelers vrij zijn, maar hun onderlinge sociaaleconomische verschillen (kies je voor een ondergrond van karton of van puur goud?) van ondergeschikt belang zijn voor het collectieve resultaat.

on intimacy II is afkomstig uit een reeks waarin Roelofsen onderzoek doet naar autonomous sensory meridian response (kortweg ASMR), de fysieke en vaak aangename sensatie die circa 1 op de 5 mensen ervaart bij specifieke geluiden, beelden of aanrakingen – denk aan regen op een dak, potlood op papier, een kam door het haar et cetera. Voelt u uw nek al tintelen?