Helena Basilova & Salvador Breed

Rusland 1924, de oertijd van de Unie der Socialistische Sovjet Republieken. Een ingenieur in Moskou, voorvechter van de revolutionaire vooruitgang, droomt van een reis naar Mars. Daar regeert de mooie koningin Aelita als een ware vorstin. Terwijl Aelita de ingenieur amoureus om haar vingers windt, probeert een met de professor meegereisde soldaat een proletarische revolutie te ontketenen onder Aelita’s onderdanen. De sovjetingenieur ziet zich gedwongen zijn geliefde ideologisch op het rechte pad te brengen…

Honderd jaar geleden stond de Sovjetrepubliek bekend als een dictatuur met weinig ruimte voor het vrije woord en alternatieve ideologieën. Kunst, muziek en film waren enkele van de spaarzame wegen waardoor mensen probeerden hun eigen stem te laten klinken. Op deze manieren zocht verhulde kritiek zich een weg naar een groter publiek.

Dat geldt ook voor de stille film Aelita uit 1924 van regisseur Jakov Protazanov, die na de première werd verboden door Jozef Stalin en pas na de Koude Oorlog is herontdekt. Aelita is naar alle waarschijnlijkheid de eerste sciencefictionfilm uit de Sovjet-Unie (1922-1991). Protazanov baseerde zich destijds op de gelijknamige roman van Aleksej Tolstoj en liet de decorafdeling indrukwekkend modernistische decors ontwerpen, met strakke geometrisch-constructivistische vormen. Het productiedesign wees vooruit naar de zogenaamde ‘sprong in de ruimte’, de ultieme technologische uitdaging voor een natie van arbeiders en ingenieurs, die achteloos de loop van rivieren keerde, fabrieken uit het niets deed verrijzen en het Hooglied van de elektrificatie zong.

De van oorsprong Russische pianiste Helena Basilova en geluidsontwerper Salvador Breed blazen de stomme film nieuw leven in door deze te voorzien van een eigentijdse soundtrack. De twee zoeken naar nieuwe manieren om sounddesign, live bespeelde instrumenten en geluidscollages bijeen te brengen in deze stille-filmscore.

Basilova probeert met haar pianospel bruggen te slaan tussen verschillende werelden en werkt veel samen met andere kunstvormen. Ze trad onder meer op in het Concertgebouw Amsterdam, Hyogo Performance Art Centre Japan en Carnegie Hall New York. Breed is geïnteresseerd in ruimte als compositorisch element van de soundtrack. Eerder werkte hij met kunstenaars als Nick Knight en Warren du Preez & Nick Thornton Jones. Installatiekunst van zijn hand was te zien op de Dutch Design Week en de Salone del Mobile.