Maat Saxophone Quartet

‘Toen Gregor Samsa op een ochtend uit onrustige dromen ontwaakte, ontdekte hij dat hij in zijn bed in een reusachtig ongedierte was veranderd.’ Het is de beroemde openingszin van Franz Kafka’s De Gedaanteverwisseling, een absolute klassieker uit de moderne wereldliteratuur. De plotselinge transformatie van Gregor, die zich steeds meer geïsoleerd voelt en vecht voor zijn bestaan, wordt hem uiteindelijk fataal. Wat als mensen om je heen ineens van je walgen en je gaan zien als ongewenst, ondanks alle offers die je voor hen hebt gebracht?

Dit verhaal uit 1915 vormt de inspiratiebron voor de knappe adaptatie die Maat Saxophone Quartet heeft gemaakt in co-productie met de Diamantfabriek, productiehuis voor hedendaags muziektheater. De virtuele opera stipt interessante klassieke en actuele thema’s aan als identiteit en eenzaamheid, die in het huidige digitale tijdperk alleen maar aan betekenis hebben gewonnen.

Metamorphosis is een gezamenlijke creatie van componist Nuno Lobo, ontwerper Pedro Lobo en theatermaker Sean Hauser. Zij bewerkten Kafka’s novelle op eigenzinnige wijze voor het podium, waarbij ze bepaald niet kozen voor de kortste of gemakkelijkste weg, maar zichzelf uitdaagden om de conventionele paden van de opera te verlaten.

De vier saxofonisten van Maat Saxophone Quartet nemen de vier dramatische rollen van het verhaal aan. De monsterlijke Gregor kan niet treffender worden gespeeld dan door de baritonsaxofoon. De altsax is zijn zus Grete, de sopraansax zijn moeder en de tenorsax is Gregors vader. In plaats van zang gebruiken ze solo-melodieën om de dialogen tussen de personages te verklanken. De teksten van de ‘zingende saxofoons’ worden als ondertiteling getoond bij de surrealistische animatiebeelden, foto’s en illustraties van Pedro Lobo. De worsteling van hoofdpersonage Gregor wordt zo treffend verbeeld – als een livescore bij een stomme film.

Het in Amsterdam opgerichte Maat SQ (alle vier studeerden ze bij Arno Bornkamp) maakt er sinds haar debuut in 2018 een sport van om klassiek met Portugese folk en nieuwe muziek te vermengen. Daarbij reikt het kwartet steevast de hand naar andere disciplines; zo werd er onder meer samengewerkt met Oorkaan, AYA Danstheater en nu de Diamantfabriek. Het jonge ensemble (dat in 2022 de Dutch Classical Talent Award wist te winnen) trad al op in Nederland, Portugal, Italië, Duitsland, België, Brazilië en China.

Daniel Ferreira – saxofoons
Catarina Gomes – saxofoons, zang
Pedro Silva – saxofoons
Mafalda Oliveira – saxofoons
Pedro Lobo – visuals
Sean Hauser, Nuno Lobo – regie
Nuno Lobo, Alessio Meurs – libretto
De Diamantfabriek – productie
Thomas Maas – scenografie
Wilfred Loopstra – lichtontwerp
Robin Lith – techniek
Sylvia Stoetzer & Pedro Lobo – artistieke & zakelijke leiding